“Türkiye’de devletin farklı ve çoklu tür şiddetine maruz bırakılanların hakikat ve adalet arayışı geçiş dönemi adaleti perspektifinden nasıl ele alınabilir?” sorusu etrafında düzenlediğimiz çevrimiçi sempozyum üç gün sürecek, düzenlenecek 6 oturumda toplamda 16 tebliğ sunulacaktır.
1. GÜN - 27 KASIM 2020
1. OTURUM - CEZA YARGILAMALARINDA HAKİKAT VE ADALET
Kolaylaştırıcı - Ayşegül Doğan
Geçiş dönemi adaleti alanının başat mekanizmalarından biri olan ceza yargılamalarındaki adalet ve hakikat taleplerinin izledikleri farklı güzergahları, Türkiye'de son 40 yıl içerisinde işlenen ağır insan hakları ihlallerine ilişkin görülen davalar ve yürütülen hak mücadeleleri örnekleri üzerinden anlamaya çalışıyoruz. İlk olarak, kamuyonca JİTEM davaları olarak bilinen yargılamaları Özlem Has, mahkeme salonlarında ortaya çıkarılmayan hakikat ve müştekilerin adalet arayışı perspektifinden inceleyecek. Hemen ardından, Yeşim Yaprak Yıldız aynı davalarda faillerin söylemlerinin şiddet eylemleri ile bu şiddet eylemlerini mümkün kılan toplumsal ve siyasal kültür ve ahlaka dair ne söylediğini irdeleyecek. Son olarak, Adalet Arayana Destek grubu gönülleri iş cinayetleri davalarında süregelen cezasızlık pratiği karşısında ailelerin verdikleri hukuk mücadelesinin diğer toplumsal mücadele yöntemleri ile olan ilişkisi ve biraradalığı üzerine düşünecekler.
14:20 - 14:40
Failin Sözü Bize Ne Söyler? Türkiye’de Siyasal Şiddetin Failleri, İfşaatları ve İtirafları
Konuşmacılar:
Yeşim Yaprak Yıldız
14:40 - 15:00
İş Cinayetleri Alanındaki Cezasızlıkla Hukuki Mücadele Emek Örgütlenmesinin Asli Unsurlarından Biri Haline Gelebilir Mi?
15:00 - 15:30
Sorular ve Cevaplar
2. OTURUM - SİVİL HAKİKAT ARAYIŞI, DÖNÜŞEN ÖZNELER VE MÜCADELE DENEYİMLERİ
Kolaylaştırıcı - Beril Eski
Geçmişle yüzleşme çabasının kuşkusuz en önemli ayaklarından birini ağır insan hakları ihlallerine ve şiddet eylemlerine maruz kalan birey ve grupların, hâkim ve dışlayıcı hakikat anlatısına karşı verdikleri mücadele oluşturur. Ve bu içinden çıktıkları toplumun sınırlarını da aşabilen dönüştürücü bir eylemdir. Bu oturumun ilk sunumunda Koçak ve Doğan, özellikle diasporada yaşayan ve kökleri Anadolu'ya dayanan Ermenilerin Anadolu'ya gelerek kökenlerine dair iz sürmesini teşvik eden programları ele alarak Türkiye'de sürdürdükleri hakikat arayışı süreçlerini inceliyor. İkinci oturumda, Göksu Özahıshalı 12 Eylül askeri darbesinin cunta yönetimi sırasında tutuklanan sol örgüt üyelerinin kadın akrabaları üzerinden bir direniş ve toplumsal hafıza okuması yapıyor. Son olarak, Türkiye'de feminist hareketin uluslararası sözleşmelerin izleme mekanizmaları etrafında yürüttüğü mobilizasyonlara odaklanan Elif Ege, kadınların başvurdukları mücadele yöntemlerini ve toplumsal ve siyasal müzakere yollarını irdeliyor.
16:00 - 16:20
Yakın Türkiye Tarihinde Ermeni Toplumunun Hakikat Arayışı
Konuşmacılar:
Aslı Ece Koçak
, Zelal Pelin Doğan
16:20 - 16:40
12 Eylül Kadınları: Cunta Gölgesinde Sevgi, Değişim ve Karşı Eylemlilik
Konuşmacılar:
Göksu Özahıshalı
16:40 - 17:00
Bir Feminist Mücadele Pratiği Olarak Uluslararası Sözleşmeler Etrafından Geliştirilen Mobilizasyonlar
Konuşmacılar:
Elif Ege
17:00 - 17:30
Sorular ve Cevaplar
2. GÜN - 28 KASIM 2020
1. OTURUM - ÇATIŞAN HAFIZALAR VE HAKİKAT ANLATILARI
Kolaylaştırıcı - Mehveş Evin
Kolektif hafızanın inşası farklı hakikat anlatılarının karşı karşıya gelebildiği ancak güç eşitsizliklerinden azade olmayan bir alan olarak tarif edilebilir. Devletin resmi tarih anlatısı içerisinde görmezden gelinen, marjinalleştirilen, sessizleştirilen sosyal gruplar, hem "alternatif" bir hakikati hem de bu hakikati görünür kılacak yeni araç ve yordamları üretmek durumundadırlar. 10 Ekim Anıt Ağaçlar projesi üzerinden travmatik mirasla ilgilenmek, unutturmama borcu, dayanışmayla iyileşme çabasını ilk sunumda Hanife Kardelen Işık ele alacak. İkinci oturumda Esin Gülşen Mutlu, Ulucanlar Cezaevi'nin müzeleştirilmesi sürecini incelerken müzenin bu haliyle mağdurların adalet beklentisine, sonraki kuşakların eğitilmesi ihtiyacına ne kadar hizmet ettiği; gerçekliği ne ölçüde yansıttığı ve bir iktidar alanı olarak toplumsal hafızayı ne yönde şekillendirmeye çalıştığı gibi sorulara cevap arayacak. Üçüncü sunumda, Elif Can Türkiye tarihindeki savaş, isyan, polis şiddeti, darbe gibi olaylara bakışlarda resmi anlatıyla çatışan noktaları tarih-hafıza ikilisinin kavramsal irdelemesini temel alarak yeniden üretimin ve direnişlerin somut toplumsal koşullar içinde nasıl gerçekleştiğini tartışacak.
14:20 - 14:40
Bir Hafızalaştırma Örneği Olarak Ulucanlar Cezaevi Müzesi: Kimin Hafızası, Hangi Geçmişle Yüzleşme?
Konuşmacılar:
Esin Gülsen
14:40 - 15:00
Tarih ve Hafıza Arasında Gençlik: Geçmişle Kurulan İlişkilere Kavramsal Bir Sorgulama
Konuşmacılar:
Elif Can
15:00 - 15:30
Sorular ve Cevaplar
2. OTURUM - MEKAN, ŞİDDET VE HAFIZA
Kolaylaştırıcı - Işın Eliçin
Geçmişte yaşanan şiddetin hafızasının toplumsal bellekte nasıl muhafaza edildiğini ve/veya dönüştürüldüğünü, şiddettin meydana geldiği mekân üzerinden irdeleyen bu oturumun ilk sunumunda, Mehtap Tosun bugün bir müze olan Dersim Askeri Kışlası'nın dönüşme sürecini bir hafıza anıtının hizmet ettiği hafıza kurgusuna dair eleştirel bir bakış yönelterek inceliyor. İkinci sunumda, Önen ve Özahıshalı Diyarbakır'ın Sur İlçesi'nde ilan edilen sokağa çıkma yasakları sonucunda kentte yaşanan mekânsal ve insani yıkım sonrasında devletin uyguladığı restorasyon politikalarının şehir sakinlerinin içinde yaşadıkları kültürel miras ile kurdukları ilişki üzerinde yarattığı etkiyi sorguluyor. Son sunumda, kamu yapılarının çatışmacı dili benimseyen bir resmi tarih anlatısına uygun olarak isimlendirilmesini birçok farklı coğrafyada gözlemlenebilen yaygın ve sürekli bir pratik olarak tespit eden Değirmencioğlu, tüm bu şiddet öğelerinin kamusal görünürlüğünün toplumsal barışın mümkün kılınması bağlamında nasıl değerlendirilmesi gerektiğini tartışacak.
16:00 - 16:20
Toplumsal Belleği ‘Restore’ Etmek: Dersim Askeri Kışlasının Müzeye Dönüşümü
Konuşmacılar:
Mehtap Tosun
16:20 - 16:40
İki Şehrin Hikayesi: Sur’un Öncesi ve Sonrası
Konuşmacılar:
İdil Önen
, Göksu Özahıshalı
16:40 - 17:00
Kamusal Alanın Çatışma Belleği Olmaktan Çıkarılması ve Okul Adlarının Barışçıl Kılınması
Konuşmacılar:
Serdar Değirmencioğlu
17:00 - 17:30
Sorular ve Cevaplar
3. GÜN - 29 KASIM 2020
1. OTURUM - HAKİKAT ARAYIŞINDA YENİ MEDYA ARAÇLARI VE DİJİTAL İMKANLAR
Kolaylaştırıcı - Beril Eski
Günümüzde, iletişim teknolojisi alanında yaşanan gelişmelere paralel olarak daha önceden ağırlıklı olarak elit bir grubun denetiminde olan arşiv ve hafızalaştırma çalışmaları daha demokratik koşullarda üretilmeye başlandı. Bu oturumun ilk sunumunda Gaye Kuaş, kolektif hafızanın oluşturulmasında ve toplumsal sorunların gündem edilmesinde yeni medya araçlarının sunduğu olanakları ve sahip olduğu sınırlılıkları, kadincinayetleri.org, akpkarnesi.catlakzemin.com ve hafizakaydi.org gibi çeşitli web sitesi örnekleri üzerinden anlamaya çalışacak. İkinci sunumun tebliğ sahipleri Bayram ve Doğan da görsel kayıtların ve arşivlerin güncel ve tarihsel hak ihlalleri, özellikle de devlet şiddeti bağlamında hakikat ve yüzleşme iddiasında bulunurken ortaya çıkardığı imkanları ve sorunları Türkiye'deki insan hakları siyaseti üzerindeki etkisini de merceğe alarak tartışacak.
14:00 - 14:20
Unutuşa Karşı Direniş; Yeni Medyanın Olanakları ve Sınırlılıkları
Konuşmacılar:
Gaye Kuas
14:20 - 14:40
Görsel Kayıtlar Hesap Sorabilir Mi? İnsan Hakları Arşivleri ve Geçiş Dönemi Adaleti
Konuşmacılar:
Sidar Bayram
, Duygu Doğan
14:40 - 15:10
Sorular ve Cevaplar
2. OTURUM - HAFIZALAŞTIRMA ARACI OLARAK SİNEMA
Kolaylaştırıcı - Melis Behlil
Türkiye tarihindeki büyük felaketlerin özneleri tarafından üretilen sinema yapıtlarını merceğe alan bu oturumun ilk sunumunda Tebessüm Yılmaz, Kürt sinemasını devletin ayrımcı resmi tarih yazımına karşı kolektif ve bireysel bir direnme aracı ve toplumsal barışın inşası yolunda önemli bir aktör olarak tarif ederken, filmlere feminist bir perspektiften bakıyor. İkinci sunumda da Onur Aytaç, Saroyan Ülkesi isimli belgesel filmi odağa alarak geçmişle yüzleşme, hakikati açığa çıkarma ve bir karşı-hafıza oluşturma bağlamında kültürel üretimlerin işlevi üzerine konuşacak.
15:40 - 16:00
Hakikat ve Adalet Arayışında Bir İmkan Olarak Kürt Sineması
Konuşmacılar:
Tebessüm Yılmaz
16:00 - 16:20
Belgesel Sinemada Kişisel Olandan Toplumsal Belleğe Geçmişle Yüzleşme: Saroyan Ülkesi
Konuşmacılar:
Onur Aytaç
16:20 - 16:50
Sorular ve Cevaplar
KAYIT
27 Kasım Cuma, 28 Kasım Cumartesi ve 29 Kasım Pazar günleri çevrimiçi gerçekleşecek sempozyuma:
İLETİŞİM
Bizimle iletişime geçmek için:
Ömer Avni Mahallesi, İnönü Cad. No:14 Akar Palas Kat:1 Gümüşsuyu, 34427, İstanbul
0212 243 32 27
Ömer Avni Mahallesi, İnönü Cad. No:14 Akar Palas Kat:1 Gümüşsuyu, 34427, İstanbul
0212 243 32 27
Sosyal medya hesaplarımızdan bizi takip etmek için: